Vanochtend stapte ik zoals altijd als zombie met wallen van hier tot Tokio uit bed om snel onder de warme douche te stappen. Nietsvermoedend maakte ik me klaar voor een dagje school. Even na acht uur pakte ik de trein richting Tilburg, om daar onbezorgd journalistje te spelen. En toen kwam er nieuws uit Frankrijk.
Toch vind ik de ontwikkeling van groot nieuws op social media boeiend. Vroeg in de middag verschijnen de eerste tweets. Een schietpartij in Frankrijk. Ik was niet erg druk, dus mijn aandacht ging er naartoe. De journalistieke knop in je hoofd gaat om. Het wie en waarom wil je meteen weten. Even later werd het duidelijk dat het bloedbad op de redactie van een satirisch weekblad in Parijs had plaatsgevonden. Een journalistiek blad. Ons vak was aangevallen, zo leek het.
Nog steeds het wie en waarom. Waarom zou je de redactie van een weekblad aanvallen? Toen zag ik op nu.nl dat het weekblad bekend staat om spotprenten, vaak ook over godsdiensten. Het zal toch niet? De profeet Mohammed was ook al enkele keren het mikpunt van spot in het tijdschrift. Maar goed, zo objectief als ik ben, trok ik – in tegenstelling tot sommige anderen – nog geen conclusies.
We blijven op de mediaredactie het nieuws volgen. Want ja, dit gaat ook over de media. De eerste beelden verschijnen op Twitter en Facebook. Automatische geweren, gemaskerde mannen, dit zijn geoefende schutters, merk ik. Eerst alleen nog schoten, en een vrouw die tussen twee auto’s dekking zoekt. De doodsangsten bij haar kun je zelfs met de slechte beeldkwaliteit en op een afstand van minstens twintig meter voelen.
Dan worden de beelden een tikje erger. Vanaf het dak van de redactie filmt een persoon, waarschijnlijk een redacteur, eerst zijn collega’s, die op het dak dekking zoeken. Dan gaat hij over naar de straat. Weer die schoten. Twee mannen komen in beeld. “Allahu Akbar!”, roept er een. Duidelijk. Dit zijn moslimextremisten. Net nu de angst voor terreurdaden van Syriëgangers groot is en er in Duitsland protesten tegen de Islam oplaaien. Dit voedt de Europese angst alleen maar meer.
Ik denk aan vanochtend in de trein. Zoals altijd ga ik mijn Twitter-tijdlijn af, zoekend naar interessante tweets. Dan zie ik de voorpagina van nrc.next voorbij komen. ‘Frankrijk in 2022’, staat er met grote letters op een afbeelding van Arc de Triomph, afgebeeld als een moskee met minaretten aan weerszijden. Over toeval gesproken.
Nog een video. Hij laadt moeilijk. Alsof mijn laptop me waarschuwt tegen wat er komen gaat. De twee mannen schieten met scherp, al is het niet te zien op wie. Dan komt een politieagent in beeld. Hij is geraakt en ligt hulpeloos op de grond. De mannen zien het, rennen erop af en een van hen haalt in een vloeiende beweging de trekker over. Bam.
De mensen om me heen willen het ook wel zien. Ze durven het aan. Ik let op de reacties. Maar het blijft vooral stil, op een enkele ‘jezus’, ‘pff…’ of ‘wat bizar’ na. Dit moeten ook wij even verwerken. Journalisten in opleiding, die bijna wekelijks lezen hoe gevaarlijk het vak eigenlijk is. Onthoofdingen door IS, opgesloten in Turkije en nu doodgeschoten in Frankrijk door moslimextremisten. Om een tekening, niet eens om een stuk tekst. Bizar.
We gaan er op onze geïmproviseerde redactie nog best koel mee om, merk ik. Gewoon verder met je artikel, de deadline is al om vijf uur. Ik blijf toch nog even kijken, samen met een paar anderen. Kijken hoe de NOS eerst wel de executie van de agent volledig uitzendt, maar in een later journaal het fatale schot op zwart zet. De journalistieke knop zegt: ethisch dilemma. Ja, we leren nog wel wat op onze opleiding.
Je vraagt je als journalist in opleiding na zo’n aanslag wel af of je dit vak wel in wilt. Natuurlijk, niet elke journalist loopt gevaar, maar toch. Ik wil het nog steeds. Het blijft een prachtig vak. En ik blijf bij mijn standpunt. Je moet kunnen zeggen wat je wilt, ongeacht over wie of wat je dat doet. Als je dat niet vindt, gaan kogels jouw mening echt geen groter draagvlak bezorgen.
Sjoenders 